Dünyaya bakış açımız, çevremizi algılayış şeklimiz duygu ve düşüncelerimizin davranışlarımızı şekillendirmesi ile oluşur. Yaşadığımız korkular, başa çıkma şekillerimiz, strese verdiğimiz tepkiler, büyürken yaşadıklarımız, hepsi kim olduğumuzu oluşturur. Fark ettiyseniz psikologlar ve psikiyatristler aile öyküsü alır. "Ailenizde herhangi bir mental bozukluk var mıydı?" diye sorarlar. Davranışlarımız da mental sağlığımız ile ilgilidir. Düşünsenize, benzer duyguları yaşayan iki kişi aynı olaya çok farklı tepkiler verebilir. Bunun sebebi de aslında mental sağlığımızın kendi kişisel düşünce ve duygularımızla ilgili olmasıdır. 📌Davranışlarımızın ne kadarı genetik tarafından ne kadarı da çevresel faktörler tarafından belirleniyor sizce?
🧬Nature: Genetik tarafımız, yani genlerimiz, kişiliğimizi etkileyen gelişimimizi oluşturan kalıtsal faktörler anlamına gelir.
👉🏻Nurture: bizi biz yapan çevresel faktörler. Yani çocukluk deneyimlerimiz, yetiştirilme şeklimiz, sosyal ilişkilerimiz, içinde bulunduğumuz kültür, öğrendiğimiz her şey gibi.
👀Tarih boyunca psikoloji alanındaki bilim insanları ve araştırmacılar bu konuyu merak etti, tartışmalar hala sürüyor. Hangisi baskındı?
✍🏻Psikolojinin bazı alt dalları genetiğin veya çevresel faktörlerin birinin daha baskın olduğunu iddia etti.
📌 Örneğin sosyal psikolojide bazı araştırmacılar çevre baskısı ve sosyal medya gibi çevresel faktörlerin davranış için belirleyici olduğuna odaklandı.
📌Nöropsikolojide nörotransmitterların davranışı etkilediği de genetiğin etkisine örnek oldu.
Mesela, mental bozuklukların sebeplerinden biri beyindeki kimyasalların değişimi ve dengesizlikleridir. Buradan genetiğe puan veriyoruz, fakat bu, yaşadığımız herhangi bir olayın mental bozukluklarda tetikleyici olmadığı anlamına gelmiyor.
Bazı bozukluklar daha çok genetik ağırlıklıdır ama çevresel faktörlerin etkisi yadırganamaz.
Buradaki doğru cevap aslında genetik ve çevresel faktörler arasındaki etkileşimdir. İkisinin birlikte çalışması ile insan davranışı, mental bozukluklar, kişiliğimiz şekillenir.
Mesela boyunuzu düşünün. Anne babanızın boyunu miras aldınız, fakat doğru beslenmeden yoksunsanız ve spor yapmıyorsanız anne babanızdan daha kısa olabilirsiniz veya tam tersi
📌Kısacası, Psikolojik bozukluklar hem genetik hem de çevresel faktörlere bağlıdır ve biri diğerinden daha güçlü değildir. İkisi birlikte etkileşim içindedir.
Siz ne düşünüyorsunuz?